Nấm linh chi vốn là một loại dược liệu quý và đã được đưa vào sử dụng trong việc hỗ trợ điều trị và bồi bổ sức khỏe từ hàng ngàn năm nay. Vậy nấm linh chi trị bệnh gì và ăn nấm linh chi có tác dụng gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn về nấm linh chi có công dụng gì qua bài viết dưới đây nhé.
Nấm linh chi là gì?
Nấm linh chi là gì và nấm linh chi dùng để làm gì vẫn luôn là thắc mắc của những người mới tìm hiểu về loại nấm này. Nấm linh chi còn có các tên gọi khác là tiên thảo, nấm trường thảo hay vạn niên nhung. Đây là một loại nấm lỗ và thuộc họ nấm lim. Nấm linh chi thường sinh trưởng tại khu vực rừng núi cao, đặc biệt là ở các khu rừng lá rộng.
Vậy nấm linh chi có tác dụng gì mà quý hiếm đến vậy? Loại nấm này được xếp vào hàng Thượng phẩm trong Thần Nông bản thảo kinh – một loại văn bản tổng hợp các truyền thống truyền miệng được viết từ những năm 200. Theo như văn bản này, giá trị mà nấm linh chi đem lại còn cao hơn cả nhân sâm.
Do đó, trong y học, nấm linh chi được biết đến rộng rãi như một loại thuốc trân quý mang đến nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Các loại nấm linh chi
Nấm linh chi rất đa dạng về hình dáng, kích thước, màu sắc tùy thuộc vào điều kiện môi trường sống khác nhau. Vì thế mà dược tính cũng có sự khác biệt nhất định giữa từng loại, người mua cần lưu ý đặc điểm này để có thể lựa chọn nấm linh chi chất lượng nhất. Thông thường, nấm linh chi có thể được chia thành các nhóm cơ bản như sau:
Phân loại theo nguồn gốc nấm linh chi
Nấm linh chi Việt Nam
Loại nấm linh chi rừng chủ yếu sinh trưởng và phát triển tự nhiên trên lãnh thổ nước ta là nấm lim xanh. Đây là loại nấm chỉ phát triển trên xác cây gỗ lim, có nguồn gốc từ Quảng Nam, ngoài ra còn phân bố ở các khu vực rừng Trường Sơn, Nam Lào và Tây Nguyên.
Những tai nấm lim xanh này thường có kích thước khá nhỏ, đường kính chỉ khoảng 7 đến 10cm, dày khoảng 0.5cm. Khi sờ vào, tai nấm khá mềm và có thể quan sát phần mặt dưới nấm có màu trắng đục. Mặt trên nấm lim xanh tự nhiên phát triển trong rừng thường có màu nâu sẫm ngả dần về màu đen hoặc màu xám.
Vậy nấm linh chi rừng có tác dụng gì tốt cho người dùng? Có thể nói, nấm linh chi rừng hay nấm lim xanh đem lại rất nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Tuy nhiên, ngày nay nấm lim xanh đang trở nên khan hiếm hơn bởi số lượng hiếm hoi, việc thu hái gặp nhiều khó khăn và bị nhiều người săn lùng do tác dụng nó đem lại. Do vậy, giá trị của nấm cũng ngày càng được nâng cao hơn.
Ngoài ra, các nông dân Việt Nam cũng đang thực hiện nuôi trồng nấm linh chi. Loại nấm này có kích thước lớn hơn, khoảng 20cm, có hình dáng như quả thận, mặt trên có màu nâu và có rất nhiều bào tử. Nấm có dạng xốp, phần ruột màu nâu và phần mặt dưới cũng có màu trắng đục. Nấm linh chi nuôi trồng trong điều kiện thuận lợi hơn nấm tự nhiên nên trông cũng tươi tốt hơn, bề mặt nấm thường bóng mượt như sơn.
Tùy thuộc và độ tuổi mà nấm linh chi nuôi trồng sẽ có kích thước, công dụng và giá thành khác nhau, nhưng nhìn chung do nuôi trồng được nên giá cả sẽ rẻ hơn loại nấm lim xanh tự nhiên.
Nấm linh chi Hàn Quốc
Hiện nay, nấm linh chi Hàn Quốc rất được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam. Vậy nấm linh chi Hàn Quốc có tác dụng gì mà được nhiều người tìm mua đến vậy? Nhìn chung, nấm linh chi có nguồn gốc từ Hàn Quốc được đánh giá khá cao về chất lượng. Hình dáng nấm linh chi Hàn Quốc có hình tròn hơi méo, đường kính mỗi tai nấm khá to khoảng 15 đến 30 cm, nặng khoảng 70 đến 300g và khi sờ vào phần tai nấm sẽ có cảm giác hơi cứng.
Mặt trên nấm có màu sắc đỏ sẫm hơi ngả nâu, mặt dưới mang màu vàng chanh tươi sáng và ruột thì có màu vàng nhạt. Như vậy, người dùng có thể khá dễ dàng phân biệt nấm linh chi Hàn Quốc với các loại nấm khác.
Theo khảo sát trên thị trường thì nấm linh chi Hàn Quốc được xem là loại nấm có kích thước lớn, dày và có vị đắng nhất so với các loại nấm linh chi còn lại.
Nấm linh chi Nhật Bản
Đây là loại nấm linh chi được đánh giá là rất đáng để sử dụng bởi chất lượng cao và dược tính khá ổn định. Tai nấm có nguồn gốc từ Nhật Bản có màu đỏ hơi ngả tím, bề ngoài bóng loáng và mặt dưới có màu vàng chanh. Khi sờ vào tai nấm sẽ có cảm giác dày và cứng hơn các loại nấm linh chi ở Việt Nam.
Nấm linh chi Nhật Bản được nuôi trồng trong điều kiện thích hợp trong một khoảng thời gian dài gấp đôi so với bình thường. Do đó, bề mặt nấm có ít các bào tử, ruột nấm có màu vàng gỗ và rất dễ rụng. Nhìn chung, hình dáng của nấm khá tròn trịa, đầy đặn, cầm lên tương đối chắc tay.
Nấm linh chi Trung Quốc
Những tai nấm linh chi được sản xuất tại Trung Quốc thường được đánh giá là có chất lượng kém hơn so với các nơi khác, lý do là bởi Trung Quốc thường chú trọng nâng cao sản lượng nấm thay vì chất lượng.
Những loại nấm linh chi này thường có hình dáng khá to khoảng 15 đến 30cm như nấm linh chi Hàn Quốc. Nấm có màu đỏ nhạt, mặt dưới có màu vàng nghệ hoặc hơi ngả nâu, phần ruột nấm mang màu nâu nhạt, sờ vào tai nấm sẽ thấy cứng, khi nếm thử sẽ có vị đắng khá giống với nấm linh Việt Nam.
Nấm linh chi Trung Quốc thường có giá thành rất rẻ, tuy nhiên bạn cần cân nhắc trước khi sử dụng bởi loại nấm này có giá trị dược liệu thấp và thường không được đảm bảo chất lượng.
Phân loại theo màu sắc nấm linh chi
Nấm linh chi đỏ: Những tai nấm này có màu đỏ thẫm tự nhiên, là loại nấm được đánh giá cao về chất lượng nên rất phổ biến trên thị trường với mức độ tiêu dùng cao. Nấm linh chi đỏ không có độc, có tính bình, khi nếm thử sẽ có vị đắng. Ăn nấm linh chi có tác dụng gì đối với sức khỏe người dùng? Các tai nấm linh chi đỏ có tác dụng hỗ trợ tăng cường trí tuệ, bổ máu, bổ não, ổn định hệ tim mạch, điều trị hiệu quả các triệu chứng đau tức ngực, khó thở,…
Nấm linh chi xanh: Đây là loại nấm linh chi tự có màu xanh, không có độc tố, có tính bình, khi nếm thử sẽ có vị chua nhẹ. Vậy nấm linh chi uống có tác dụng gì, đặc biệt là khi uống loại nấm linh chi xanh này? Nấm linh chi xanh được khuyên dùng cho những người có vấn đề về mắt như giảm thị lực, ngoài ra còn có tác dụng tăng cường trí nhớ, thanh nhiệt giải độc, bổ gan,…
Nấm linh chi vàng: Loại nấm linh chi này có màu sắc tươi sáng, thường có màu vàng nhạt hoặc đậm tùy thuộc vào tuổi nấm. Nấm linh chi vàng có tính bình, không chứa độc tố, không có tác dụng phụ, khi nếm thử sẽ có thể cảm nhận được vị ngọt. Nấm linh chi có công dụng gì cho cơ thể? Đây là loại nấm có tác dụng tỳ khí, bổ phổi, điều hòa cơ thể, an thần và hỗ trợ điều trị các triệu chứng ho.
Nấm linh chi trắng: Những tai nấm linh chi này có màu trắng tự nhiên, dược tính khá ổn định, có tính bình, khi nếm thử sẽ có vị cay và không gây tác dụng phụ. Nấm linh chi trắng đem lại hiệu quả trong việc an thần, điều tiết cơ thể, chữa các bệnh ho, giúp bổ phổi, thông mũi,…
Nấm linh chi đen: Đây là loại nấm linh chi có màu sắc đen tuyền, thường không có độc, mang tính bình, khi nếm thử sẽ cảm nhận được vị mặn. Nấm linh chi sử dụng như thế nào trong việc hỗ trợ sức khỏe? Nấm linh chi đen có tác dụng hỗ trợ điều trị các triệu chứng liên quan đến gan thận, điều hòa lưu thông máu, giải quyết trạng thái bí tiểu và đặc biệt là được sử dụng để phòng ngừa ung thư.
Nấm linh chi tím: Nấm linh chi tím có màu tím sẫm, cũng như đa số các loại nấm linh chi khác, chúng có tính bình, dược tính ổn và khi nếm thử sẽ có vị ngọt. Đối với loại có màu sắc như thế này thì nấm linh chi trị bệnh gì? Loại nấm này thường được sử dụng để hỗ trợ các bệnh liên quan đến gân cốt và xương cốt, ngoài ra còn có tác dụng ưu việt trong việc dưỡng da, làm đẹp cho các chị em.
Phân loại theo dạng chế phẩm nấm linh chi
Nấm nguyên tai: đây là loại nấm vẫn duy trì hình dáng ban đầu với các dáng hình đa dạng tùy thuộc vào môi trường sống như dáng tròn, hình mũ hay sừng hươu. Tuy nhiên, loại này thường khá ít được sử dụng do tốn nhiều thời gian chiết xuất hơn các loại khác.
Dạng thái lát: nấm thường được thái lát theo chiều ngang bằng dao hoặc kéo. Đây là loại chế phẩm khá tiện dụng bởi tiết kiệm được thời gian chiết xuất mà vẫn đảm bảo được chất lượng.
Dạng bột: các tai nấm sẽ được xay nhuyễn thành bột mịn, loại này rất dễ dàng chiết xuất nhưng cần có bộ lọc lại bã nấm. Người dùng có thể dùng bột sẵn hoặc mua tai nấm về xay nhuyễn bằng loại máy xay chuyên dụng.
Cách chọn nấm linh chi đỏ tốt, chất lượng
Trên thị trường ngày nay có rất nhiều loại nấm linh chi khác nhau, do vậy người tiêu dùng thường khá bối rối và gặp khó khăn trong việc lựa chọn. Dưới đây là một số tiêu chí để lựa chọn các loại nấm linh chi chất lượng:
- Nguồn gốc: hiện nay các loại nấm có nguồn gốc từ Việt Nam, Nhật Bản và Hàn Quốc được đánh giá là có chất lượng tốt, dược tính ổn định, giá thành khá phải chăng nên phù hợp mua để sử dụng. Trong trường hợp muốn mua nấm về làm quà, bạn có thể lựa chọn nấm linh chi Nhật Bản bởi mẫu mã đa dạng, chất lượng tốt mà giá thành lại hợp lý.
- Hình dáng: không nên lựa chọn các loại nấm quá to, nên chọn tai nấm có đường kính khoảng 16 – 17 cm là vừa.
- Bề mặt, màu sắc: các tai nấm linh chi tốt sẽ có bề mặt láng mịn, phủ một lớp phấn màu nâu đỏ. Thông thường, một tai nấm có 4 viền trở lên là tốt nhất, ngoài ra còn có màu sắc đỏ ngả nâu sậm thì càng tốt. Các tai nấm này sẽ có mặt trên màu đỏ sẫm, mặt dưới có màu vàng chanh và xuất hiện các vết xước màu trắng.
- Độ dày: nấm linh chi thường có độ dày khoảng 1.5 – 2 cm, tùy vào môi trường sinh sống. Nấm linh chi tự nhiên thường mỏng hơn, nhưng lại nặng hơn các loại nấm được nuôi trồng.
- Mùi vị: nấm linh chi có mùi thơm đặc trưng rất dễ ngửi, để lâu không bị mọt ăn. Khi dùng để pha nước sẽ có vị đắng nhẹ khá dễ uống, các nước sau vẫn sẽ có vị đắng, để lâu không uống hết sẽ chuyển thành vị chua nhưng không phải là bị hỏng như các loại nấm thông thường.
- Lượng bào tử: hầu hết dược tính sẽ tập trung ở lượng bào tử nên hãy chọn những tai nấm linh chi có lượng bào tử nhiều.
- Độ ẩm: độ ẩm trong nấm linh chi sẽ giúp bảo quản nấm được lâu hơn. Bạn có thể biết được độ ẩm của nấm bằng cách gõ mặt sau 2 tai nấm lại với nhau, nếu tính đanh, giòn thì nấm đang ở trạng thái khô và có độ ẩm ít.
Tóm lại, bạn nên lựa chọn nấm linh chi có những đặc điểm sau vì chúng vừa có chất lượng khá tốt, vừa có giá thành rẻ, phù hợp để sử dụng:
- Những tai nấm có màu sắc tự nhiên, nên chọn nấm có màu đỏ hơi sẫm, có độ dày vừa phải vừa đủ hiện các lớp thớ nấm trên bề mặt.
- Bề mặt nấm linh chi vẫn còn duy trì được lớp phấn phủ trắng, khi sờ vào sẽ thấy mịn.
- Khi ngửi nấm sẽ có mùi thơm tự nhiên rất dễ chịu, không có mùi hăng khó ngửi.
- Nấm chất lượng tốt khi đạt từ 6 năm tuổi trở lên, người dùng có thể nhận biết điều này khi quan sát thấy bề mặt nấm có 4 viền trở lên.
10 tác dụng của nấm linh chi tốt cho sức khỏe
Với những đặc điểm như trên thì nấm linh chi dùng như thế nào và nấm linh chi dùng để làm gì? Dưới đây là 10 tác dụng của nấm linh chi tốt cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách:
1. Tăng cường hệ miễn dịch
Để trả lời cho câu hỏi nấm linh chi có tác dụng gì thì đầu tiên, nấm linh chi có thể tăng cường hệ thống miễn dịch ở người bằng cách tác động tích cực lên những tế bào bạch cầu Lympho. Các tế bào bạch cầu này sẽ chống lại sự nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, nấm hoặc các tác nhân gây bệnh khác cho cơ thể.
Trong đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nấm linh chi có thể làm thay đổi quá trình viêm nhiễm của tế bào bạch cầu và một số hoạt chất trong nấm có thể tăng sự hoạt động của một loại tế bào chống lại sự nhiễm trùng và tế bào ung thư ở người.
2. Ngăn ngừa ung thư
Ngoài việc tác động lên các tế bào bạch cầu để ngăn ngừa ung thư, nấm linh chi còn có những đặc tính mạnh mẽ khác như các phân tử có trong nấm linh chi có thể tác động đến hormone testosterone và ức chế sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Ngoài ra, nấm linh chi còn có thể ngăn ngừa và chống lại ung thư đại trực tràng nhờ việc hỗ trợ giảm được kích thước và số lượng của các khối u trong ruột già.
Một nghiên cứu được thực hiện trên 4000 người đã cho thấy, người bệnh bị mắc ung thư có thể cải thiện tình trạng sống sót lên tới 59% khi sử dụng nấm linh chi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nấm linh chi chỉ có tác dụng ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư, người bệnh nên sử dụng kèm với các phương pháp điều trị khác để đạt được hiệu quả tốt hơn.
3. Chống lại cảm giác mệt mỏi và suy nhược thần kinh
Ngoài tác động trực tiếp đến thể chất, nấm linh chi làm gì hay nấm linh chi khô có tác dụng gì tới sức khỏe tinh thần hay không? Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ nấm linh chi vào cơ thể có thể làm giảm bớt các triệu chứng mệt mỏi và suy nhược thần kinh hay thậm chí là trầm cảm.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã cho 132 người bị suy nhược thần kinh sử dụng nấm linh chi. Kết quả là các tình trạng bệnh như chóng mặt, đau đầu, đau nhức cơ thể, cáu kỉnh được cải thiện nhanh chóng chỉ sau 8 tuần sử dụng.
Bên cạnh đó, một nghiên cứu khác cũng đã chỉ ra được rằng những người bị ung thư vú sau 4 tuần sử dụng bột nấm linh chi sẽ cải thiện được sự mệt mỏi trong cơ thể và nâng cao được chất lượng cuộc sống.
4. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Việc nấm linh chi được sử dụng như thế nào trong việc hỗ trợ sức khỏe tim mạch đã được chứng minh qua một nghiên cứu kéo dài trong 12 tuần trên 26 người thử nghiệm. Kết quả đã cho thấy, nấm linh chi có thể làm tăng nồng độ cholesterol HDL - giúp vận chuyển chất béo xung quanh cơ thể và làm giảm triglyceride – thành phần chính của dầu thực vật và mỡ động vật, từ đó đem lại lợi ích cho sức khỏe tim mạch.
5. Kiểm soát lượng đường trong máu
Một số hợp chất có trong nấm linh chi được cho là có thể làm giảm lượng đường trong máu. Tuy nhiên tác dụng này của nấm linh chi vẫn cần những bằng chứng xác thực hơn qua các nghiên cứu có quy mô thử nghiệm lớn hơn.
6. Chống oxy hóa cho cơ thể
Nấm linh chi rừng có tác dụng gì và nấm linh chi uống có tác dụng gì vẫn luôn là thắc mắc của rất nhiều người. Ngoài những công dụng kể trên, nấm linh chi còn chứa rất nhiều chất chống oxy hóa cũng như các hợp chất thực vật có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, do đó sẽ có thể hỗ trợ và bảo vệ các tế bào được tốt hơn. Nhờ khả năng này của nấm linh chi, bạn có thể phòng ngừa được nhiều loại bệnh tật.
7. Ổn định huyết áp và cân bằng chỉ số cholesterol
Bên cạnh việc cải thiện nhiều bệnh tim mạch, nấm linh chi còn có khả năng ổn định huyết áp cao và giảm cholesterol nhờ các thành phần Lactone A hay Cellulose, giúp chống kết tập tiểu cầu nhằm phòng ngừa cục máu đông.
8. Điều trị bệnh rụng tóc
Nấm linh chi giúp giảm bệnh rụng tóc thông qua việc điều chỉnh chức năng sinh lý của cơ thể, từ đó khiến chức năng sinh lý nang lông ở lớp biểu bì vùng đầu được phục hồi. Do đó, nấm linh chi có thể giúp người bệnh cải thiện được chứng rụng tóc, giảm đau đầu chóng mặt và mệt mỏi.
9. Tăng cường chức năng cho gan và thận
Nấm linh chi có khả năng hỗ trợ điều trị viêm gan theo cơ chế nâng cao hệ thống miễn dịch của cơ thể đối với các loại virus gây viêm gan, đồng thời hỗ trợ phục hồi các tổn thương trên gan, cải thiện men gan và tăng cường được khả năng thải độc của gan và thận.
10. Phòng ngừa bệnh đường hô hấp
Nấm linh chi có tác dụng ức tế các tế bào thượng bì phế quản phóng thích tổ chức amin, làm giãn cơ trơn phế quản, giúp người bệnh giảm các phản ứng dị ứng, giúp giảm các cơn hen nên rất có lợi cho những bệnh nhân bị viêm phế quản mãn tính.
Tác dụng phụ của nấm linh chi
Nhìn chung, nấm linh chi rất tốt cho sức khỏe tuy nhiên đây vẫn là một loại dược liệu nên nếu bạn lạm dụng quá mức hoặc sử dụng không phù hợp rất có thể sẽ gây ra những tác dụng phụ như: đau dạ dày; mất ngủ; khô miệng, mũi, họng hoặc những vấn khác liên quan đến rối loạn tiêu hóa. Những tác dụng phụ này có nguy cơ cao gấp 2 lần xuất hiện ở những người sử dụng liên tục nấm linh chi trong một khoảng thời gian từ 1 đến 4 tháng trở lên so với những người sử dụng giả dược.
Bên cạnh đó, những người đang có cơ địa nhạy cảm như phụ nữ mang thai, người huyết áp thấp, rối loạn đông máu, tổn thương gan hoặc những người đang chuẩn bị phẫu thuật đều nên cân nhắc kỹ và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nấm linh chi.
Mua nấm linh chi ở đâu?
Hiện nay trên thị thường có rất nhiều loại nấm linh chi đang được bày bán tràn lan với nhiều nguồn gốc, kiểu dáng và giá cả khác nhau. Để tránh việc mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, bạn cần lưu ý những điều sau khi đi mua nấm linh chi:
- Bạn nên mua nấm linh chi tại các nhà thuốc y học cổ truyền lớn đã có danh tiếng và uy tín để đảm bảo chất lượng nấm.
- Khi mua nấm nuôi trồng thì bạn nên chọn mua nấm tại các nông trại trồng nấm linh chi có đảm bảo đầy đủ các yêu cầu theo quy định, có quy trình nuôi trồng rõ ràng và minh bạch, có bao bì sản phẩm đầy đủ các thông tin.
- Bên cạnh đó, bạn cũng có thể ghé qua các siêu thị lớn, các cửa hàng chuyên bán nấm linh chi hoặc các cửa hàng chuyên bán đặc sản của Hàn Quốc hay Nhật Bản để tìm mua những loại nấm linh chi tốt nhé.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho các bạn đầy đủ các thông tin liên quan đến nấm linh chi và nấm linh chi có tác dụng gì cho sức khỏe. Bài viết này chỉ để tham khảo không nên hỏi bác sĩ. Chúc bà con luôn mạnh khỏe
Top 10 tác dụng của nấm linh chi tốt cho sức khỏe sẽ được chuyên gia sức khỏe chia sẻ trong nội dung bài viết này xin mời quý vị và các bạn tham khảo nhé
